Najwybitniejsi eksperci i praktycy corporate governance spotkali się 7 listopada br. w Dąbrowie Górniczej na dziewiątym, corocznym spotkaniu „Konferencja Rada Nadzorcza”. W trakcie spotkania, po raz piąty, przyznano wyróżnienie Człowiek Corporate Governance, które w tym roku trafiło na ręce Agnieszki Słomki-Gołębiowskiej.
Ideą plebiscytu Człowiek Corporate Governance jest wyróżnienie osób, które poprzez swoją pracę wnoszą ogromny wkład w budowę i rozwój ładu korporacyjnego w Polsce. Decyzją Kapituły, tegorocznym laureatem została Agnieszka Słomka-Gołębiowska – profesor SGH, dr hab. nauk ekonomicznych z 14-letnim doświadczeniem w pracy w radach nadzorczych. Niezależny członek rady nadzorczej mBanku, Budimex SA i niezależny członek Komitetu Audytu Światowego Programu Żywnościowego ONZ w Rzymie. Uczestnik licznych staży naukowych, wśród nich: Cambridge (MIT), Birmingham (BBS), Berlinie (HSoG), Genui (UoG – Law School). Stypendystka Fundacji Alexandra von Humboldta oraz Fulbright Fellowship na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. Autorka wielu artykułów i książek z zakresu ładu korporacyjnego.
Argumentując wyróżnienie, Raimondo Eggink, Przewodniczący Kapituły i Człowiek Corporate Governance 2018, zwrócił uwagę na ogromną wartość dla promocji idei corporate governance, jaką daje bezpośrednie przełożenie teorii naukowej na pracę w radach nadzorczych. – Dobry ład korporacyjny nie jest pojęciem stałym, tylko ewoluuje w zależności od zmieniającego się otoczenia, zwykle w wyniku zderzenia różnych rozwiązań z realiami gospodarczymi i politycznymi. Badania naukowe dostarczają ważnego wkładu merytorycznego do tego procesu i dlatego Kapituła postanowiła w tym roku wskazać kandydata do wyróżnienia wśród przedstawicieli polskiego świata akademickiego. Prof. Agnieszka Słomka-Gołębiowska posiada bogaty dorobek naukowy, z licznymi publikacjami w czasopismach polskich i zagranicznych. Z powodzeniem łączy pracę naukową i dydaktyczną z praktycznym wykorzystaniem wiedzy akademickiej w radach nadzorczych szacownych spółek i instytucji. W podobnym tonie wypowiedział się Wiesław Rozłucki, wieloletni prezes Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, Członek Kapituły i Człowiek Corporate Governance 2016: – Kariera Pani Agnieszki to idealne połączenie pracy naukowej z praktyką w radach nadzorczych. Autorka wielu, wysokiej jakości prac naukowych z dziedziny ładu korporacyjnego, a przy tym członek rad nadzorczych w prywatnych bankach, co automatycznie wiąże się z wysokimi kompetencjami.
Piotr Rybicki, inicjator wyróżnienia „Człowiek Corporate Governance” i pomysłodawca „Konferencji Rada Nadzorcza” zdradził, iż cały proces wskazania laureata przebiegł niezwykle sprawnie i zgodnie. – W tym roku Kapituła jednogłośnie podjęła decyzję o przyznaniu wyróżnienia. Tak więc wyróżniona ma mocny 7-osobowy mandat zacnej Kapituły. A w przyszłym roku Agnieszka Słomka-Gołębiowska dołączy do Kapituły – by wybrać Człowieka Corporate Governance 2020.
KONFERENCJA RADA NADZORCZA
Konferencja Rada Nadzorcza – organizowana po raz dziewiąty – to pierwszoplanowe wydarzenie w Polsce poświęcone praktycznym aspektom sprawowania kontroli, nadzoru właścicielskiego i funkcjonowania rad nadzorczych. Do udziału w konferencji zaproszeni są wszyscy, którzy mając na względzie dobro polskiego rynku finansowego i kapitałowego mają świadomość korzyści wynikających ze sprawnie funkcjonującego wewnętrznego organu kontrolnego.
Od blisko dekady, główną ideą konferencji jest edukacja i kształtowanie postaw uwzględniających korzyść dla wszystkich interesariuszy spółki. W związku z tym, goście uczestniczą w szeregu debat i paneli poruszających tematykę problemów i wyzwań stojących przed nadzorem właścicielskim. W tym roku tematem przewodnim były firmy rodzinne i ich ład korporacyjny. Pochylono się również nad radami nadzorczymi w spółkach giełdowych i komunalnych. Realizację od strony merytorycznej zagwarantowali wykładowcy, paneliści oraz zaproszeni goście reprezentujący najwyższym poziom kompetencji. Na wstępie dr Adrianna Lewandowska zaprezentowała części wspólne i różnice między ładem korporacyjnym, a ładem rodzinnym. Tuż po niej Tomasz Prusek o problemy i wyzwania corporate governance wypytał dr. Wiesława Rozłuckiego. Przed przerwą i wręczeniem wyróżnienia Corporate Governance 2019 mogliśmy wysłuchać wykładu Tomasza Manickiego i Łukasza Piergiesa na temat zagrożenia związanego z pasywnym nadzorem. Po przerwie Mariusz Kanicki opowiedział o ładzie korporacyjnym i GPW, a ogromnym zainteresowaniem słuchaczy cieszyła się dyskusja w panelu na temat crowdfundingu, prowadzona przez Macieja Samcika. Na koniec organizatorzy wrócili do tematu GetBack, próbując wysnuć wnioski płynące 12 miesięcy po ujawnieniu afery.
Piotr Rybicki, podsumował wielomiesięczny wysiłek organizacyjny z zadowoleniem podkreślając ogromną motywację do dalszej pracy – Dla mnie osobiście każda z Konferencji Rada Nadzorcza, i również tegoroczna 9. edycja, jest świętem dla członków rad nadzorczych. I tak też postępuję wkładając ogromny trud w jej przygotowanie, stawiając na pierwszym miejscu uczestników konferencji i budowanie pozytywnego ładu korporacyjnego w Polsce. A że nie jest łatwo – to każdy kto był przynajmniej jeden raz w radzie nadzorczej wie. Cieszy również, że grono zainteresowanych profesjonalizacją w radach nadzorczych rośnie. Małymi kroczkami idziemy do przodu.
BUDOWA ZAUFANIA JAKO CEL ŁADU KORPORACYJNEGO
W trakcie rozmów uczestnicy spotkania wyłonili tezę, iż pomimo blisko 30 lat funkcjonowania rynku kapitałowego, idea organizacji spotkań, konferencji i debat na temat ładu korporacyjnego pozostaje wiecznie żywa, a wręcz potrzebna dziś bardziej niż kiedykolwiek, na co wskazuje Wiesław Rozłucki. – Rynek kapitałowy jest obecnie w trudnej sytuacji, czego istotną przyczyną jest brak zaufania. W opinii inwestorów panuje przekonanie, iż władze wielu spółek stosując wybiórczo lub pobieżnie przepisy ładu korporacyjnego, przestały mieć na względzie budowę wartości spółki, a wyłącznie partykularne interesy głównych akcjonariuszy. W konsekwencji styl zarządzania, który uwypuklił się w spółkach skarbowych zaczął udzielać się innym. Na drugim biegunie zarzutów są działania organów nadzorczych, które z całą stanowczością stosują przepisy unijne dotyczące odpowiedzialności rad nadzorczych, lecz nie zauważają chociażby wspomnianego przed chwilą problemu realizacji przez zarząd polityki kluczowego właściciela. Wspólnie z organizatorami konferencji jesteśmy przekonani, iż remedium na powyższe problemy pozostaje wyłącznie edukacja, toteż od wielu lat na jesieni pochylamy się nad tematyką corporate governance wskazując na ogromną wartość jaką przynosi spółce stosowanie dobrych zasad ładu korporacyjnego. Co cieszy, powoli zauważają to władze rządowe, bowiem w tegorocznej Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego przygotowanej przez Ministerstwo Finansów wskazano na korelację między stopniem przestrzegania dobrym praktyk ładu korporacyjnego, a pozytywną wyceną spółek.
Identyczną opinię odnośnie korzyści wynikających z dobrym praktyk corporate governance, jak również zauważenia problemu przez rząd, wyraziła tegoroczna laureatka, Agnieszka Słomka-Gołębiowska: – Dobrej jakości ład korporacyjny przekłada się na wzrost gospodarczy poprzez zwiększanie inwestycji za pośrednictwem rynku kapitałowego. Dobrze funkcjonujący rynek kapitałowy jest jednocześnie jednym z kanałów lokowania i dywersyfikacji oszczędności. Nie da się rozwinąć rynku kapitałowego bez zaufania do spółek i do ich działalności. Zaufanie buduje się poprzez wypracowywanie wysokiej jakości ładu korporacyjnego, który jest platformą zabezpieczania interesów akcjonariuszy i pozostałych interesariuszy spółki. W ten trend doskonale wpasowuje się przyjęta przez rząd z końcem września Strategia Rozwoju Rynku Kapitałowego. Głównym jej celem jest poprawa dostępu polskich przedsiębiorstw do źródeł finansowania, poprzez obniżenie kosztu pozyskania kapitału w gospodarce krajowej. Nie da się tego osiągnąć bez stabilności instytucji prawnych, bez zwiększenia udziału oszczędności w gospodarce i bez zwiększenia płynności obrotu na giełdzie. Te szczegółowe cele nie są możliwe do zrealizowania bez zaufania do rynku kapitałowego, budowanego poprzez wysokie standardy ładu korporacyjnego. Ponadto, minął już rok od dnia, w którym we wrześniu 2018 r. Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie została oficjalnie uznana za dojrzałą instytucję rozwiniętego rynku kapitałowego. Tym samym Polska wyszła z cienia rynków rozwijających się, a stała się równorzędnym partnerem rynków funkcjonujących znacznie dłużej, niż polski rynek papierów wartościowych. A zatem „szlachectwo zobowiązuje”.
Na pytanie, co przyniesie przyszłość w kontekście praktykowania ładu korporacyjnego i roli rad nadzorczych, odpowiedziała: – Ostatnie lata zmuszają do refleksji, jakie są interesy spółki i wszystkich stron zainteresowanych jej działalnością. Dotychczas panował prymat budowania wartości dla akcjonariuszy, ale niewielki wzrost gospodarczy gospodarki światowej ostatniej dekady, rosnące nierówności, spadająca konkurencja, a także postępujące niszczenie środowiska naturalnego zmusza do debaty, czym jest spółka i czyim interesom ma służyć? Świeżo w pamięci mamy wrześniowy apel prezesów 180 największych spółek giełdowych, którzy zgodnie stwierdzili, że wąsko rozumiana maksymalizacja wartości wyłącznie dla akcjonariuszy prowadzi na manowce, a budowanie prawdziwej, trwałej wartości musi się zasadzać na dobrych relacjach z wszystkimi interesariuszami. Na naszych oczach zmienia się charakter kapitalizmu, w którym dominującą rolę – w obszarze rynku kapitałowego – przejmuje ład korporacyjny. Ewolucję przejdzie również sam model funkcjonowania rad nadzorczych, który obecnie jest zorientowany na decyzje. Taka rada spotyka się rzadko i na krótko, posiada homogeniczny skład, a część decyzji jest już wcześniej opracowana i wymaga tylko zatwierdzenia. Dobre praktyki rad nadzorczych ewoluują i zmierzają w stronę modelu rady nadzorczej zorientowanej na procesy. Skład takiej rady jest różnorodny pod względem kompetencji, doświadczenia, wieku, płci. Odbywa on posiedzenia dłużej i częściej, a jej członków cechują krytyczne postawy, kreatywność, otwartość i zaangażowanie w realizację swojego mandatu.
Patryk Kuzior, naczelnik Wydziału Nadzoru i Kontroli UM w Dąbrowie Górniczej, Przewodniczący Rady Nadzorczej Dąbrowskie Wodociągi zauważa, iż konferencja poza miejscem dyskusji na temat dobrych praktyk w spółkach może stanowić platformę do powstania idei dla nowym projektów gospodarczych i przy skorzystaniu z rad ekspertów, przeprowadzeniu ich przez proces rozwoju z zachowaniem najwyższych standardów corporate governance – Konferencja Rada Nadzorcza to bez wątpienia ważne wydarzenie dla biznesu. To kilka godzin dyskusji o dobrych praktykach w zarządzaniu i nadzorze nad spółkami, ale nie tylko. Trzy lata temu, gdy po raz pierwszy wydarzenie gościła Dąbrowa Górnicza, konferencję otworzyła prezentacja projektu Fabryka Pełna Życia – rewitalizacji przestrzeni pofabrycznej w centrum przemysłowego miasta. Wtedy ten projekt był w fazie konsultacji, a dziś jako miasto i gospodarz konferencji jesteśmy w momencie tworzenia spółki, która ma być operatorem terenu znajdującego się tuż obok miejsca, w którym odbywa się nasze wydarzenie. Nowa spółka komunalna, przy której tworzeniu z pewnością warto skorzystać z dobrych praktyk corporate governance, będzie budować i komercjalizować przestrzeń nowego centrum miasta. Moim zdaniem to pokazuje, że konferencja Rada Nadzorcza to nie tylko teoretyczne dyskusje, ale wydarzenie, które łączy się z realnymi działaniami gospodarczymi, które stwarza okazję do wymiany doświadczeń oraz niesie inspirację dla przedsięwzięć biznesowych.
– Do zobaczenia za rok! – deklaruje Piotr Rybicki, inicjator wyróżnienia „Człowiek Corporate Governance” i pomysłodawca „Konferencji Rada Nadzorcza”.